گرفتگی و اسپاسم عضلات گردن عارضه شایعی است که ممکن است برای هر کسی به علت وضعیت نادرست گردن هنگام انجام فعالیت‌های روزانه اتفاق بیفتد و باعث ایجاد درد و محدودیت در فعالیت شود. یک روش فوری برای رفع این گرفتگی و درد استفاده از قرصهای شلکننده عضلات گردن است. متوکاربامول نوعی از قرصهای شلکننده عضلات است که برای رفع اسپاسم‌های ناگهانی و کوتاه‌مدت کاربرد دارد. برای اسپاسم‌های طولانی‌مدت نیز میتوان از قرص‌هایی مانند باکلوفن یا تیزانیدین استفاده کرد. نکته مهم این است که انتخاب بهترین قرص رفع گرفتگی عضلات گردن امکان‌پذیر نیست، زیرا هر کدام دارای کاربرد ویژه و متفاوتی هستند. بنابراین تشخیص اینکه کدام قرص بهترین اثر را بر گرفتگی عضلات گردن هر فرد دارد، تنها توسط پزشک و با بررسی شرایط، علت و نوع گرفتگی امکان‌پذیر است. در نتیجه اگر گردن درد با درمان اولیه در خانه بهبود پیدا نمی کند از مصرف خودسرانه دارو خودداری نمایید.
داروهای آنتی اسپاسمودیک (برای رفع اسپاسم و گرفتگی ناگهانی)
اسپاسم ناگهانی و موقت گردن معمولاً می‌تواند ناشی از وضعیت نامناسب آن در هنگام انجام فعالیت‌های روزانه، کم‌آبی بدن یا فعالیت‌های شدید ورزشی باشد. برای درمان این نوع اسپاسم از داروهای آنتی اسپاسمودیک استفاده می‌شود که با ایجاد تغییراتی در مغز و سیستم تحریک‌کننده عضلات باعث کاهش فعالیت آن و رفع اسپاسم می‌شوند.
در ادامه مکانیسم اثر، عوارض جانبی و موارد منع مصرف این قرصها به تفصیل توضیح داده شده است:
متوکاربامول
| نام دارو |
|---|
| متوکاربامول |
| زمان لازم برای تأثیرگذاری |
| 2 ساعت |
| ماندگاری |
| 4 تا 6 ساعت |
| شرکت‌های سازنده |
| داروپخش، داروسازی امین، داروسازی رازک، داروسازی حکیم، داروسازی فاتک شیمی پارس، داروسازی پورسینا، داروسازی ایران ناژو، سینا پیشگام دارو نوین |
متوکاربامول از دسته داروهای شلکننده عضلات است که با کاهش فعالیت اعصابی که مسئول ایجاد اسپاسم‌های عضلانی هستند، باعث کاهش تنش و گرفتگی عضلات می‌شود.
نحوۀ اثرگذاری
پس از مصرف متوکاربامول 30 دقیقه طول می‌کشد تا اثرگذاری آن شروع شود و با گذشت 2 ساعت می‌تواند اسپاسم و گرفتگی را کاهش دهد. این قرص ماندگاری نسبتا کوتاهی دارد.
عوارض
از جمله عوارض جانبی رایج متوکاربامول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد، سرگیجه و خواب آلودگی
- تب
- گیجی و مشکلات حافظه
- حالت تهوع، استفراغ و ناراحتی معده
- تاری دید یا دوبینی
- گرگرفتگی
- بی‌خوابی
تداخل دارویی
استفاده از متوکاربامول با داروهایی که باعث خواب آلودگی می‌شوند یا تنفس را کند می‌کنند می‌تواند خطرناک باشد.
لیستی از مهم‌ترین داروهایی که با متوکاربامول تداخل دارند در زیر آمده است:
- ویتامین‌ها و داروهای گیاهی
- زولپیدم
- دیفن‌هیدرامین
- دولوکستین
- اس‌سیتالوپرام
- پره گابالین
- متوپرولول
- استامینوفن
- توپیرامات
- آلپرازولام
- سرترالین
- سیتریزین
موارد منع مصرف
افرادی که به متوکاربامول حساسیت دارند یا زیر 16 سال هستند نباید از این قرص استفاده کنند. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی، تشنج، میاستنی گراویس، خانم‌های باردار یا شیرده باید قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنند.
داروهایی که در ایران موجود نیستند
تعدادی از داروهای شلکننده عضلات که برای اسپاسم موقت گردن استفاده می‌شوند در بازار ایران موجود نیستند.
در ادامه این بخش به معرفی این قرصها و کاربرد آن‌ها می‌پردازیم.
سیکلوبنزاپرین
سیکلوبنزاپرین از داروهای شلکننده عضلات به شمار می‌رود که بر اساس کاهش فعالیت اعصاب مسئول انقباض عضلات عمل می‌کند. این قرص معمولاً به همراه سایر درمان‌ها مانند استراحت و فیزیوتراپی استفاده می‌شود تا اثربخشی بیشتری در کاهش اسپاسم داشته باشد. همچنین اثرگذاری این دارو سریع است و در عرض ۳۰ دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف تأثیر خوبی بر کاهش گرفتگی عضلات می‌گذارد.
کاریزوپرودول
قرص کاریزوپرودول یکی دیگر از شل‌کننده‌های عضلات است که گرفتگی را برطرف می‌کند. اثرگذاری این قرص ۱ ساعت و نیم تا ۲ ساعت پس از مصرف اتفاق می‌افتد و اثر کوتاه‌مدتی دارد.
کلرزوکسازون
کلرزوکسازون یک شلکننده عضلانی است که برای درمان گرفتگی عضلات به همراه استراحت و فیزیوتراپی تجویز می‌شود. مکانیسم اثر این دارو هنوز به طور دقیق مشخص نیست، اما به طور کلی از طریق تأثیر بر سیستم عصبی عمل می‌کند. این دارو معمولاً در ۱ ساعت اول پس از مصرف تأثیر خود را روی کاهش اسپاسم عضلات گردن نشان می‌دهد.
متاکسالون
متاکسالون از دیگر داروهایی است که معمولاً برای درمان گرفتگی و درد عضلات استفاده می‌شود. این دارو حدود ۱ ساعت پس از مصرف با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی باعث کاهش اسپاسم عضلات می‌شود. همچنین اثر آن ۴ تا ۶ ساعت ماندگار است.
اورفنادرین
اورفنادرین از داروهای شلکننده عضلانی است که معمولاً به همراه استراحت و فیزیوتراپی تجویز می‌شود. مکانیسم اثر این دارو به‌صورت دقیق مشخص نیست. اورفنادرین معمولاً نیم تا ۱ ساعت پس از مصرف تأثیر خود را نشان می‌دهد و این اثر ۴ تا ۶ ساعت ماندگار است.
داروهای آنتی اسپاستیک (برای رفع اسپاسم و گرفتگی طولانی‌مدت)
این گروه از داروها برای رفع اسپاسم‌های طولانی‌مدت کاربرد دارند. در حقیقت با تأثیر مستقیم بر نخاع یا عضلات، اسپاسم‌های ناشی از آسیب به مسیرهای عصبی را کاهش می‌دهند. این آسیب می‌تواند در اثر عارضه‌هایی مانند آرتروز، دیسک، فلج مغزی، اماس، آسیب نخاعی، سکته یا آسیب عصبی در گردن ایجاد شود.
در ادامه توضیحات بیشتری در مورد نحوۀ اثرگذاری، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و موارد منع مصرف هر یک از این قرصها داده شده است:
تیزانیدین
| نام دارو |
|---|
| تیزانیدین |
| زمان لازم برای تأثیرگذاری |
| 1 تا 2 ساعت |
| ماندگاری |
| 3 تا 6 ساعت |
| شرکت‌های سازنده |
| داروسازی رها، داروسازی جالینوس، داروسازی حکیم، داروپخش |
تیزانیدین یک شلکننده عضلانی است که انقباض‌های خفیف و پیوسته عضلات را آرام می‌کند.
نحوۀ اثرگذاری
اثر تیزانیدین موقت است به طوری که در عرض 1 تا 2 ساعت پس از مصرف به اوج خود می‌رسد و در عرض 3 تا 6 ساعت از بین می‌رود.
عوارض
عوارض رایج تیزانیدین عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- ضعف
- تاری دید
- علائم شبیه به آنفولانزا
- خشکی دهان و مشکل در صحبت کردن
- آبریزش بینی
- گلودرد
- مشکلات ادراری
- استفراغ
- یبوست
- عدم کنترل روی حرکت عضلات
تداخل دارویی
تیزانیدین با داروهای خواب‌آور، ضد اضطراب و ضد تشنج تداخل دارد. بنابراین د رصورتی که داروهای زیر را مصرف می‌کنید، حتماً قبل از مصرف تیزانیدین با پزشک مشورت کنید:
- آسیکلوویر
- تیکلوپیدین
- زیلوتن
- قرصهای ضد بارداری
- آنتی‌بیوتیک‌های سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، موکسی‌فلوکساسین و افلوکساسین
- داروهای فشار خون مانند کلونیدین، گوانفاسین، متیل دوپا
- داروهای تنظیم‌کننده ضربان قلب مانند آمیودارون، مکزیلتین، پروپافنون و وراپامیل
- داروهای اسید معده، سایمیتیدین و فاموتیدین
- ویتامین‌ها
- داروهای گیاهی
موارد منع مصرف
این دارو در شرایط خاصی که داروهای دیگر مانند فلووکسامین (لووکس) و سیپروفلوکساسین مصرف می‌کنید یا به تیزانیدین حساسیت دارید نباید مصرف شود. علاوه بر این خانم‌های باردار و شیرده یا افراد دارای بیماری‌های کلیوی، کبد و فشارخون پایین قبل از مصرف آن حتماً باید با پزشک مشورت کنند. همچنین این دارو نباید به مدت طولانی مصرف شود و فقط باید برای فعالیت‌های روزانه که نیاز به تسکین اسپاسم عضلانی دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
باکلوفن
| نام دارو |
|---|
| باکلوفن |
| زمان لازم برای تأثیرگذاری |
| چند ساعت تا چند هفته (در افراد مختلف متفاوت است.) |
| ماندگاری |
| حداقل آن 4 ساعت و حداکثر آن بسته به فرد متفاوت است. |
| شرکت‌های سازنده |
| داروسازی زهراوی، داروسازی مفید فارما، داروسازی امین، داروسازی شهر دارو، داروسازی کیمیدارو |
باکلوفن متعلق به داروهای شلکننده اسکلتی عضلانی است. این دارو با تأثیر بر نخاع، تعداد دفعات و شدت اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد. باکلوفن برای درمان درد و گرفتگی عضلات در بیماران مبتلا به آسیب نخاعی تجویز می‌شود
نحوۀ اثرگذاری
باکلوفن به سرعت جذب می‌شود، اما نحوۀ پاسخ بدن افراد مختلف به آن متفاوت است. در برخی از افراد اسپاسم عضلانی تنها چند ساعت و در برخی دیگر چند هفته پس از مصرف این دارو برطرف می‌شود. بنابراین حداقل ماندگاری آن ۴ ساعت است، اما حداکثر آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
عوارض
از جمله عوارض شایع باکلوفن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- ضعف
- خستگی
تداخل دارویی
باکلوفن با داروهای زیر تداخل دارد و نباید همزمان با آن‌ها مصرف شود:
- دیفن‌هیدرامین
- دولوکستین
- پرگابالین
- استامینوفن
- آلپرازولام
- سیتریزین
موارد منع مصرف
افرادی که به باکلوفن حساسیت دارند، نباید آن را مصرف کنند. همچنین در صورت داشتن شرایط زیر بهتر است قبل از مصرف باکلوفن با پزشک مشورت کنید:
- بیماری روانی یا روان‌پریشی
- صرع یا سایر اختلالات تشنجی
- مشکلات تعادلی
- فلج مغزی
- بیماری پارکینسون
- اسکیزوفرنی
- فشارخون بالا یا ضربان قلب سریع
- روماتیسم
- سابقه سکته مغزی
- بیماری‌های کلیوی
- بارداری یا شیردهی
دیازپام
| نام دارو |
|---|
| دیازپام |
| زمان لازم برای تأثیرگذاری |
| 1 تا 1/5 ساعت |
| ماندگاری |
| 24 ساعت با مصرف دوز مکرر |
| شرکت‌های سازنده |
| داروسازی سبحان دارو، داروسازی لقمان |
دیازپام از داروهای شلکننده عضلات است که با تغییر میزان ترشح برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز کار می‌کند. این دارو برای درمان اضطراب و علائم ترک الکل نیز استفاده می‌شود.
نحوۀ اثرگذاری
دیازپام معمولاً در 1 تا 1/5 ساعت پس از مصرف اثر خود را می‌گذارد.
عوارض
از جمله عوارض رایج دیازپام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواب‌آلودگی
- احساس خستگی
- ضعف عضلانی
- مشکلات تعادل یا حرکت عضلات
تداخل دارویی
دیازپام با داروهای زیر دارای تداخل است:
- زولپیدم
- دیفن‌هیدرامین
- دولوکستین
- سیکلوبنزاپرین
- اسیتالوپرام
- پرگابالین
- متوپرولول
- اسومپرازول
- استامینوفن
- اکسی‌کدون
- کوتیاپین
- آلپرازولام
- سرترالین
- سیتریزین
موارد منع مصرف
مصرف همزمان دیازپام با داروهای خواب‌آور و الکل ممکن است کشنده باشد. همچنین افراد دارای حساسیت به دیازپام یا مبتلا به بیماری‌های زیر نباید از دیازپام استفاده کنند:
- بیماری میاستنی‌گراویس (اختلال ضعف عضلانی)
- بیماری شدید کبدی
- بیماری گلوکوم
- مشکلات شدید تنفسی
- اختلالات تنفس در خواب مانند آپنه خواب
دانترولن
دانترولن یک شلکننده عضلانی است که برای درمان اسپاسم عضلانی ناشی از آسیب نخاعی، سکته مغزی، فلج مغزی یا اماس تجویز می‌شود. این دارو از طریق کاهش آزادسازی کلسیم به داخل سیتوپلاسم سلول‌های عضلانی و همچنین تأثیر بر آنزیم‌هایی که در انقباض عضلات نقش دارند، عمل می‌کند. لازم به ذکر است که دانترولن در حال حاضر در ایران تولید نمی‌شود.
اگر همراه با گرفتگی عضلات گردن علائم و شرایط زیر را داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کرده و از مصرف خودسرانه دارو و خود درمانی پرهیز کنید:
- درد شدید و غیر قابل تحمل
- درد منتشر شونده در بازوها، شانه‌ها یا دست‌ها
- ضعف عضلانی یا بی‌حسی در بازوها و دست‌ها
- سردرد شدید
- تب
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن تعادل
- عدم بهبود طولانی‌مدت
- سابقه آسیب قبلی به گردن مانند تصادف
درمان گردن درد در کلینیک تخصصی ژیوار
سوالات متداول
آیا قرص شلکننده عضلات گردن را میتوان همزمان با قرص مسکن استفاده کرد؟
خیر بهتر است قرصهای شلکننده عضلات با سایر داروهای ضدالتهاب همزمان مصرف نشوند؛ چون خطر ایجاد اختلال در فرآیند تنفس وجود دارد. بنابراین در این مورد با پزشک خود مشورت کنید و خودسرانه از این قرصها استفاده نکنید.
برای گرفتگی عضلات گردن ناشی از اماس چه قرصی باید مصرف کرد؟
برای گرفتگی عضلات ناشی از اماس میتوان از قرصهای متوکاربامول، سیکلوبنزاپرین و باکلوفن استفاده کرد. اما حتماً قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخل نداشتن این قرصها با داروهای خود مطمئن شوید.
آیا میتوان داروهای شلکننده عضلات گردن را بدون نسخه مصرف کرد؟
خیر هیچ کدام از این داروها بدون نسخه به فروش نمیرسند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آیا در دوران بارداری میتوان از قرصهای شلکننده عضلات گردن استفاده کرد؟
برخی از این قرصها در دوران بارداری قابل استفاده هستند. اما قبل از مصرف آن‌ها باید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آیا داروهای شلکننده عضلات گردن برای کودکان قابل استفاده هستند؟
برخی از آن‌ها برای کودکان بالای 12 سال قابل استفاده هستند، اما برای اطمینان بیشتر بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
آیا مصرف داروهای شلکننده عضلات گردن قبل از رانندگی اشکالی دارد؟
بله، برخی از این داروها خواب‌آور هستند و مصرف آن‌ها قبل از فعالیت‌هایی که نیاز به دقت بالا دارند توصیه نمی‌شود.
آیا قرصهای شلکننده عضلات برای درد گردن ناشی از استرس مفید هستند؟
بله، این داروها می‌توانند به کاهش اسپاسم و درد ناشی از استرس کمک کنند.
آیا استفاده از قرصهای شلکننده عضلات گردن نیاز به آزمایش‌های خاصی دارد؟
معمولاً نیازی به آزمایش خاصی نیست، مگر اینکه مشکلات پزشکی دیگری وجود داشته باشد.
آیا میتوان قرصهای شلکننده عضلات گردن را در کنار فیزیوتراپی مصرف کرد؟
بله، این داروها می‌توانند در کنار فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد عضلات استفاده شوند.
آیا داروهای شلکننده عضلات گردن و کتف برای افراد مسن مناسب هستند؟
بله، اما باید با احتیاط مصرف شوند و تحت نظر پزشک باشند، زیرا ممکن است عوارض بیشتری در افراد مسن ایجاد کنند.
آیا داروهای شلکننده عضلات به درمان دردهای مزمن کمک می‌کنند؟
بله، این داروها می‌توانند به کاهش درد و اسپاسم عضلانی در دردهای مزمن کمک کنند، اما نباید به‌طور مداوم استفاده شوند.
آیا میتوان داروهای شلکننده عضلات را برای درمان آسیب‌های ورزشی گردن استفاده کرد؟
بله، این داروها می‌توانند به کاهش اسپاسم و درد ناشی از آسیب‌های ورزشی کمک کنند.
چه مدت میتوان از داروهای شلکننده عضلات استفاده کرد؟
این داروها معمولاً باید برای مدت کوتاهی و طبق تجویز پزشک مصرف شوند تا از عوارض جانبی آن‌ها جلوگیری شود.
اگر یک نوبت مصرف قرص شلکننده عضلات گردن فراموش شود، چه باید کرد؟
اگر نزدیک به نوبت بعدی نبود بلافاصله قرص را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعدی بود، از نوبت فراموش شده صرف نظر کنید و مصرف منظم را ادامه دهید. همچنین هرگز دوز را دو برابر نکنید.
